Biegunki u młodych cieląt. Kryptosporidioza.

Do jej wystąpienia przyczynia się także wiele czynników związanych z zarządzaniem w gospodarstwie, takich jak żywienie, warunki utrzymania i stres.

Często w praktyce spotyka się sytuacje, w których hodowca nie radzi sobie z problemem biegunek w stadzie, co prowadzić może do wymiernych strat ekonomicznych. Warunkiem ograniczenia strat jest przede wszystkim wczesne rozpoznanie przyczyny biegunki, rozpoczęcie właściwego leczenia i prawidłowe dalsze postępowanie z chorym zwierzęciem, a także opracowanie wspólnie z lekarzem weterynarii programu profilaktycznego w stadzie.

Przyczyną nawet ponad 50% przypadków biegunek u młodych cieląt jest pasożyt Cryptosporidium parvum należący do grupy pierwotniaków jednokomórkowych. Namnaża się on wewnątrz komórek nabłonka jelita zarażonego cielęcia, powodując ich uszkodzenie i w konsekwencji wystąpienie objawów klinicznych prowadzących w ok. 25% przypadków do padnięcia zwierzęcia.

Kryptosporydioza najczęściej atakuje cielęta w wieku od 5 do 20 dni i objawia się wodnistą biegunką, czasem z domieszką krwi lub śluzu. Chore cielęta wykazują bolesne parcie na stolec, stają się apatyczne, następuje szybkie odwodnienie i kwasica metaboliczna. Warto podkreślić, że zarażone zwierzęta wydalają do środowiska dziesiątki milionów oocyst (forma rozwojowa pasożyta), które są źródłem zarażenia dla innych zwierząt i człowieka. Oocysty są bardzo oporne na działanie czynników środowiskowych i większość środków dezynfekcyjnych. Mogą w warunkach sprzyjających przebywać w oborze nawet do 1 roku.

Dlatego tak istotna jest profilaktyka i higiena odchowu cieląt. Oto kilka ważnych tego aspektów:

• umieszczenie nowo narodzonego cielęcia w indywidualnym, czystym i zdezynfekowanym boksie, a najlepiej w budce
• ograniczenie kontaktu cielęcia z odchodami matki i innych zwierząt
• pojenie siarą dobrej jakości. Pierwsze pojenie tuż po porodzie. W pierwszej dobie po urodzeniu cielę powinno wypić siarę w objętości stanowiącej 10% jego masy ciała
• indywidulane karmienie smoczkiem lub sondą
• karmienie cieląt chorych na końcu, w przypadku karmienia grupy cieląt
• unikanie narażania cieląt na czynniki stresowe, takie jak np. transport
• izolacja cieląt chorych od zdrowych
• bieżąca dezynfekcja sprzętu i odzieży używanych przez osoby mające kontakt ze zwierzętami. Dobrą skuteczność wykazują preparaty zawierające w swoim składzie pochodne krezoli lub czwartorzędowe związki amoniowe

Trzeba pamiętać, że kryptosporydioza to choroba przenosząca się na ludzi, a dzieci i osoby starsze są szczególnie podatne na zarażenie pasożytem.

Zwalczanie tego schorzenia w oborach zainfekowanych opiera się głównie na profilaktycznym podawaniu preparatów posiadających w swoim składzie halofuginon, jedyną obecnie zarejestrowaną w Polsce substancję czynną skuteczną przeciw Cryptosporidium parvum. Warto podkreślić, że halofuginon nie jest antybiotykiem, a w związku z tym:

• nie dochodzi do powstawnia opornośni pierwotników na halofuginon, jak to ma miejsce w przypadku podawania antybiotyków,
• istnieje małe ryzyko ekotoksyczności (niska koncentracja halofuginon w glebie).

Jak w przypadku każdego leku, tak i lek zawierający halofuginon jako substancję czynną ma przeciwwskazania do stosowania i w związku z tym konieczne jest ścisłe przestrzeganie zaleconych przez lekarza zasad:

1. Leku nie wolno podawać cielętom słabym i cielętom z biegunką trwającą ponad 24 godz.
2. Ze względu na wąski margines bezpieczeństwa leku nie podajemy na „pusty żołądek”. Konieczne jest podawanie leku o ustalonych porach w trakcie lub tuż po karmieniu.
3. Bardzo ważne jest przestrzeganie ustalonej przez lekarza dawki leku. Niższa dawka spowoduje brak efektów profilaktyczno-leczniczych – ciele zachoruje na kryptosporydiozę lub trwająca już biegunka nie ustąpi. Zbyt wysoka dawka grozi wystąpieniem objawów zatrucia. Podanie optymalnej dawki oprócz zatrzymania biegunki spowoduje, że organizm będzie zdolny do wytworzenia własnej odporności, co uchroni ciele przed ponownym zarażeniem.

Zależy to od 2 czynników:

• ustalenia masy ciała cielęcia,
• precyzji urządzenia do podawania leku.

Obecnie na rynku mamy 2 rodzaje pompek do dawkowania leku.

Pompka dozująca nowej generacji posiada system regulujący ilość podawanego leku w zakresie co 2 ml (4, 6, 8, 10 i 12 ml), a więc umożliwia bardziej precyzyjne dawkowanie leku zwierzętom w zakresie wagi od 20 kg do 60 kg (co 10 kg). Ten bardziej precyzyjny system pozwala na dokładniejsze dawkowanie (często poprzez tylko jedno naciśnięcie tłoka), tak ważne w leczeniu i profilaktyce kryptosporydiozy.

Hodowco Pamiętaj!

Skontaktuj się z Twoim lekarzem weterynarii i ustal z nim optymalny model postępowania.

Pobierz plik, aby dowiedzieć się więcej