Szczeka jak najęty? Zrozum swojego psa i odzyskaj spokój.

Psy komunikują się na 3 sposoby:

• werbalnie (szczekanie, warczenie, wycie, skomlenie, itd.),
• niewerbalnie (sygnały wysyłane ciałem),
• za pomocą zapachów (oddawanie moczu, kału, wydzielanie feromonów).

Szczekanie u psów jest więc jedną z form komunikacji werbalnej. Może mieć ono wiele znaczeń, począwszy od próby zwrócenia na siebie uwagi, przez ostrzeganie nas np. o tym, że do naszego domu przyszedł ktoś obcy, po dystansowanie drugiego osobnika.

Nadmierna wokalizacja, którą opiekunowie określają jako „uciążliwe szczekanie”, często związana jest z emocjami naszych psów, z którymi nie potrafią sobie poradzić. Wiąże się ona często z nadmierną ekscytacją lub frustracją. W pracy z psimi emocjami z pewnością pomoże nam wspaniała umiejętność, jaką jest przekierowanie uwagi psa z zachowania niepożądanego na zachowanie alternatywne. Tu z pomocą przychodzą nam dostępne na rynku różne zabawki funkcyjne, które pozwolą wyciszyć emocje psa. Na czym polega przekierowanie uwagi? Wytłumaczę to na prostym przykładzie:

Pies uporczywie szczeka na kanarka, którego klatka stoi na komodzie w naszym salonie.

Co możemy zrobić?

• Wyjmujemy jedną z zabawek funkcyjnych lub gryzak naturalny i wychodzimy z salonu np. do pokoju, gdzie pies ma swoje posłanie.
• Wołamy psa, wydajemy mu polecenie, które dobrze zna np. „siad, daj łapę”.
• Wręczamy psu zabawkę funkcyjną lub gryzak naturalny, jako nagrodę za dobrze wykonane polecenie.

W ten sposób pies zrozumie, że jeśli nie potrafi poradzić sobie z emocjami, jakie wywołuje u niego kanarek, może poprosić o gryzak, pójść z nim na swoje posłanie i w spokoju się nim zająć. Będzie to dla niego bardziej opłacalne, niż szczekanie na kanarka, za które nie dostanie nic. Polecenia, które mu wydamy, potrzebne są, aby gryzak nie był nagrodą za szczekanie, ale właśnie za wykonanie poleceń.

Uwagę możemy zawsze przekierować z czynności na czynność. Jeśli powtórzymy to x razy (każdy psiak potrzebuje innej ilości powtórzeń), pies zrozumie, o co nam chodzi i zacznie „kalkulować”, co mu się bardziej opłaca: szczekać na kanarka czy otrzymać pyszny gryzak lub zabawkę wypełniona smakołykami.

Zabawki funkcyjne, jakie możemy wykorzystać do przekierowania uwagi to m.in.:

• kong,
• mata węchowa,
• gryzak naturalny,
• kula smakula,
• lickmata,
• kula węchula,
• wobbler.

Metod pracy z nadmierną wokalizacją jest kilka. Jeśli uda nam się znaleźć powód szczekania naszego pupila i zrozumieć skąd bierze się jego zachowanie, łatwiej będzie nam wybrać odpowiednie rozwiązanie, czyli metodę pracy behawioralnej.

1. Szczekanie na dzwonek do drzwi.

Czemu pies szczeka na dzwonek do drzwi? Po pierwsze dlatego, że ostrzeganie nas o tym, że ktoś się zbliża, jest jego najstarszym zadaniem, które sprawiło, że przez tysiąclecia ludzie widzieli w nim cennego towarzysza. Po drugie dlatego, że my zawsze reagujemy na ten dźwięk dość emocjonalnie; natychmiast odrywamy się od wykonywanej czynności i idziemy otworzyć lub sprawdzić kto przyszedł. Pies obserwuje nasze emocje i reakcje i sam zaczyna reagować emocjonalnie.

Co możesz zrobić?

Spróbuj poćwiczyć z kimś znajomym lub sąsiadem.

• Poproś, by znajomy zadzwonił dzwonkiem i poczekał.
• Nie reaguj i zostań na miejscu lub wstań powoli i spokojnie podejdź do drzwi. Pies będzie cię obserwował, a Twój spokój upewni go w tym, że nie ma powodu do wszczynania „alarmu”.
• Powtarzajcie ćwiczenie przez jakiś czas (każdy pies potrzebuje innej ilości powtórzeń).

Możesz też ćwiczyć z psem przy pomocy wymienionych wcześniej zabawek funkcyjnych. Jak? Zanim zadzwoni dzwonek przygotuj psiakowi matę węchową, konga, lub inną zabawkę i podaj w pomieszczeniu najdalej położonym od źródła dźwięku, czyli dzwonka. Pozwól, by psiak zajął się czymś innym, ciekawszym.

2. Szczekanie na szybko poruszające się obiekty (rowery/hulajnogi/biegaczy/auta).

Szybko poruszające się obiekty, takie jak biegacze, hulajnogi, auta czy rowery mogą budzić u niektórych psów naturalny instynkt łowiecki, czyli najprościej mówiąc – chęć pogoni. Mogą też jednak wywoływać strach. W jednym i drugim przypadku emocje psa są nadmierne i to one są przyczyną szczekania.

Najczęstszym błędem, który popełniają opiekunowie psów, kiedy ich pupil szczeka na taki obiekt, jest napinanie smyczy i przyciąganie go do nogi lub usadzanie i uspokajanie. Dlaczego? Ponieważ w tym momencie emocje psa są tylko zablokowane na chwile i prędzej czy później pojawią się ponownie. Pies ma zawsze 2 opcje; albo uniknąć konfrontacji z obiektem (odejść, wysłać sygnały uspokajające) albo zareagować (szczekać, warczeć, pogonić). Jeśli skrócimy psu smycz – nie pozwalamy na opcję nr 1, więc zostaje mu tylko opcja nr 2.

Co możesz zrobić?

• Widząc z daleka (kilkadziesiąt lub nawet kilkaset metrów) poruszający się obiekt poluzuj psiakowi smycz i odejdź na znaczną odległość lub przejdź na drugą stronę ulicy – jeśli to możliwe.

Efekt może nie być natychmiastowy, ale po kilku powtórzeniach psiak zrozumie, że może uniknąć konfrontacji i po prostu odejść. Takie zachowanie jest bardziej opłacalne z perspektywy psa, ponieważ nie wymaga dużych nakładów energii.

3. Szczekanie na drugiego psa.

Szczekanie na drugiego psa ma często na celu zdystansowanie tego osobnika, czyli zakomunikowanie mu, żeby nie podchodził zbyt szybko, gdyż pies, który szczeka, nie jest gotowy na to spotkanie. W tym przypadku z pewnością pomoże praca oparta o metodę nauki braku konfrontacji, czyli metodę opisaną w punkcie nr 2.

Problemy w kontaktach z innymi psami są jednak problemami złożonymi i wymagają głębszego pochylenia się nad nimi – zazwyczaj podczas indywidualnej konsultacji behawioralnej.

4. Szczekanie na gości.

Dlaczego pies szczeka na gości?

Ponieważ goście wchodząc do domu zaburzają najważniejszą potrzebę psa: spokój i równowagę. Jeśli nasz pies od szczenięctwa nie jest przyzwyczajany do tego, że odwiedzają nas goście, może być mu ciężko zrozumieć dlaczego nagle nasza cała uwaga jest skierowana na naszych znajomych, czemu jesteśmy rozemocjonowani tym spotkaniem, czemu jacyś obcy ludzie chodzą po jego terenie, siadają na jego kanapie i w dodatku chcą go głaskać…

Tutaj znów mamy do czynienia z trudnymi do opanowania emocjami naszego psiaka.

Co możesz zrobić?

• Najprostszym i dającym najszybsze efekty rozwiązaniem jest pożyczenie lub kupienie bramki rozporowej, którą w prosty sposób możemy zamontować w drzwiach pokoju. Wiedząc, że przyjdą do nas goście, możemy zachęcić psa do wejścia za bramkę, dać mu zajęcie w postaci wcześniej wymienionych zabawek funkcyjnych.
• Kiedy emocje psiaka opadną i przestanie szczekać, możemy zaprosić go do pomieszczenia, gdzie będziemy przebywać wraz z naszymi gośćmi. Emocje psa będą już dużo mniejsze i łatwiej będzie mu się uspokoić.
• Warto poprosić gości o to, aby nie wzmacniali emocji psa swoim zachowaniem. Powinni wejść spokojnie i nie mówić do niego w sposób emocjonalny oraz nie głaskać, dopóki się nie uspokoi i sam do nich nie podejdzie.

Szczekanie psa może mieć, jak widać, różne przyczyny. W dzisiejszych czasach mamy jednak dostępnych wiele ciekawych rozwiązań, opartych o pracę nad emocjami, przekierowanie uwagi czy dawanie większej przestrzeni i naukę braku konfrontacji. Kluczem do sukcesu jest nieodmiennie znalezienie przyczyny oraz dobranie najkorzystniejszego rozwiązania dla każdego problemu. Warto obserwować swojego psa, aby dowiedzieć się „o co tak naprawdę mu chodzi”.