Terapia proaktywna

Jedyną możliwością leczenia przyczynowego AZS jest odczulanie organizmu. Immunoterapia swoista (czyli właśnie odczulanie) opiera się na wcześniejszym przeprowadzeniu testów alergicznych (najlepiej w postaci testów śródskórnych, które polegają na wstrzyknięciu zwierzęciu niewielkich ilości alergenów, po to, by ustalić te, na które zwierzę jest uczulone) i wyborze alergenów, na które chcemy zwierzę odczulić. Takie leczenie ma na celu „nauczyć” układ odpornościowy psa prawidłowej reakcji na pojawiające się w środowisku alergeny. Z uwagi na dość wysoką cenę immunoterapii swoistej, najczęściej prowadzonej przez całe życie zwierzęcia oraz dobrą odpowiedź na leczenie u ok. 60% pacjentów, odczulanie nie jest często wybieraną metodą leczenia.

Z tego też powodu lekarze weterynarii najczęściej skupiają się na leczeniu oraz łagodzeniu objawów alergii, a także (dzięki terapii proaktywnej prowadzonej wspólnie z opiekunem psa) na ograniczeniu nawrotów jej objawów.

Leczenie objawowe AZS możemy podzielić na dwa typy terapii.

1. Terapia reaktywna
2. Terapia proaktywna

Terapia reaktywna ma na celu szybkie złagodzenie ostrych objawów klinicznych AZS oraz niedopuszczenie do fazy przewlekłej AZS. Jeśli jednak do lecznicy trafia pacjent w fazie przewlekłej, zadaniem lekarza jest jak najszybsze wyleczenie powikłań na skórze oraz działanie przeciwświądowe i przeciwzapalne. Najczęściej wykorzystywanymi lekami w tej terapii są leki podawane ogólnie takie jak: antybiotyki, leki przeciwzapalne i immunomodulujące oraz leki do stosowania miejscowego uzupełniające działanie leków ogólnych takie jak specjalistyczne szampony, leki sterydowe stosowane miejscowo, leki aplikowane do kanałów słuchowych, kremy, pianki i wiele innych. Wszystkie one są niezbędne, by szybko ulżyć psu w cierpieniu i opanować chorobę zagrażającą jego zdrowiu.

Jednak przewlekłe stosowanie leków immunomodulujących może zwiększać ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.

Dlatego złotym standardem w leczeniu AZS jest jak najszybsze opanowanie fazy ostrej i/lub przewlekłej oraz wdrożenie małoinwazyjnej terapii proaktywnej, która ma na celu ograniczenie intensywności lub wydłużenie czasu remisji ostrej fazy AZS.

Najważniejszą sprawą, o której musimy pamiętać, jest to, że skóra psa chorego na AZS pozostanie już na zawsze skórą dysfunkcyjną i do końca jego życia będzie wymagać specjalnego traktowania. W jej budowie dochodzi do wielu zaburzeń, które upośledzają prawidłowe działanie bariery naskórkowej. Skóra nie może pełnić prawidłowo funkcji ochronnej, dochodzi do zwiększonego odparowywania wody z jej powierzchni, nieszczelności i wzmożonego przenikania alergenów w głąb skóry. Z powodu zaburzenia składu biofilmu skórnego, czyli naturalnej błony złożonej z różnych drobnoustrojów, pokrywającej skórę, dochodzi do przerostu bakterii oraz grzybów, które predysponują zwierzę do występowania ropowicy skóry i pogłębiają jej stan zapalny. Dlatego tak ważne jest stosowanie preparatów przywracających prawidłową budowę i funkcje skóry. Tylko w ten sposób możemy ochronić nasze zwierzę przed częstymi nawrotami.

Do leków i kosmetyków stosowanych w fazie proaktywnej należą:

• Preparaty stosowane ogólnie- bogate w kwasy omega 3 i 6, cynk, biotynę, probiotyki i PEA, które mają za zadanie odbudować i uszczelnić pokrywę naskórkową „od środka”.


• Preparaty stosowane miejscowo na skórę takie jak:
  • Opryski z leków sterydowych zawierających aceponian hydrokortyzonu stosowane we wcześniej dotkniętych chorobowo obszarach przez dwa kolejne dni w tygodniu, niezależnie od tego, czy zmiany są widoczne w tych miejscach. Mowa tu najczęściej o tzw. miejscach „zapłonu dermatologicznego”. Należą do nich przestrzenie międzypalcowe, kanały słuchowe, pachy, pachwiny. Skuteczność stosowania takiego schematu została potwierdzona badaniami naukowymi.
  • Szampony bogate w lipidy, ceramidy, naturalne substancje przeciwzapalne, nawilżające oraz utrudniające przyleganie bakterii do skóry. Wśród szamponów znajdziemy też takie, które będą zawierały substancje zwalczające grzyby i bakterie, co stanowi wspaniałą alternatywę dla stosowanych ogólnie antybiotyków.
  • Emolienty do stosowania na skórę w formie pipet i pianek, które nie wymagają spłukiwania i wspomagają odbudowę bariery lipidowej naskórka.
  • Preparaty do płukania uszu, które mają na celu zredukować ilość woszczyny w kanałach słuchowych oraz namnażanie się bakterii.
• Stosowanie przeciwciał monoklonalnych.

Musimy pamiętać, że każde zwierzę i każda skóra jest inna. Nie ma jednego schematu leczenia objawów AZS. Dobór terapii oraz leków czy kosmetyków powinien ustalić lekarz weterynarii po wcześniejszym zbadaniu zwierzaka i wykonaniu badań dodatkowych. Ustalenie terapii przebiega zawsze w sposób indywidualny. Wiadomo jednak, że stan okrywy włosowej oraz nawrót objawów choroby może być z powodzeniem kontrolowany, a kluczową rolę w opanowaniu choroby i zapobieganiu częstym nawrotom odgrywa opiekun zwierzęcia stosujący prawidłowo zaleconą terapię proaktywną.