Żywienie białych psów

Kolor sierści u psów warunkowany jest przez geny zwierzęcia. Odpowiadają one za produkcję wydzielanych do włosa barwników – czarnej eumelaniny i brązowej feomelaniny - przez melanocyty znajdujące się w skórze psa. Biała sierść u czworonoga powstaje, gdy we włosach barwniki te są nieobecne. Substratem do produkcji melanin jest tyrozyna, czyli aminokwas, który zawarty jest w pożywieniu. Może być także syntezowany przez organizm zwierzęcia z fenyloalaniny. Z punktu widzenia żywienia kolor sierści u psa zależy więc od zawartości w pokarmie dwóch aminokwasów – tyrozyny i fenyloalaniny (Watson i in., 2018) oraz miedzi, która wpływa na ich metabolizm. W przypadku psów o ciemnym kolorze sierści zwiększenie zawartości tych aminokwasów w diecie poprawia intensywność barwy włosów.

Z punktu widzenia genetyki psy o białej sierści dzielą się na dwa rodzaje. Rasy takie jak biały owczarek szwajcarski, owczarek podhalański, samojed, pekińczyk, biały pomeranian czy west highland white terrier powstały z ras o ciemnym kolorze sierści - kolor ich włosa jest efektem rozjaśnienia barwy podstawowej złożonej głównie z feomelaniny. Kolor włosa u takich psów będzie więc podatny na czynniki żywieniowe. Udowodniono, że niższy poziom tyrozyny i fenyloalaniny połączony z mniejszą zawartością miedzi w pokarmie pozwala na zredukowanie powstawania żółtawych przebarwień sierści u białych owczarków szwajcarskich po czterech miesiącach stosowania takiej diety (Watson i in., 2017). U ras takich jak dog argentyński, amstaff, bulterier czy owczarek szkocki biała sierść to genetycznie tzw. „skrajna łaciatość”(kolorowe łaty są poza obrysem psa). U tych psów wybarwienie nie będzie zależne od czynników żywieniowych.

Na wybarwianie się sierści mają wpływ także pozażywieniowe czynniki, takie jak ekspozycja na promieniowanie UV, wilgoć oraz rodzaj stosowanych w pielęgnacji kosmetyków. Niektóre psy o białej sierści nabierają kremowego koloru wraz z wiekiem, co może być związane z ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Takie zmiany w kolorze włosa widoczne są szczególnie na grzbiecie zwierzęcia.

Wśród hodowców i opiekunów białych psów funkcjonuje wiele mitów dotyczących wpływu żywienia na kolor sierści i powstawanie zażółceń u białych psów. Za winowajcę takich zmian uważane są często takie składniki pokarmu, jak warzywa i owoce zawierające karotenoidy oraz wysoką zawartość prowitaminy A. Teorie te nie znajdują jednak żadnego potwierdzenia w literaturze naukowej. Karotenoidy (w szczególności beta-karoten, ksantofile i likopen) mają wprawdzie wpływ na kolor i stan skóry i mogą zmieniać jej barwę na ciemniejszą, jednak efekt ten nie dotyczy włosów.

Przyczyna powstawania u białych psów rudych przebarwień w okolicy pyska, oczu, opuszek łap i sromu nie jest do końca poznana. Podejrzewa się, że związane jest to z oddziaływaniem śliny i łez (szczególnie zawartych w nich barwników) zwierzęcia na sierść oraz namnażanie się w zawilgoconej sierści drożdżaków (Krohne, 2008). Za zmianę koloru sierści wokół oczu odpowiadać mogą także przeróżne bakterie namnażające się w wilgotnym środowisku i produkowanie przez nie porfiryny – niektóre badania wykazują, że podawanie zwierzęciu antybiotyków (tetracykliny, oksytetracykliny lub metronidazolu) przez 3 tygodnie przynosi znaczną poprawę, która ustępuje jednak po zaprzestaniu antybiotykoterapii (Helper, 1996; Maggs i in., 2017). Powstawanie nieestetycznych, rdzawych zacieków pod oczami u psów o białej sierści bywa również związane z nadprodukcją łez, która może być wynikiem niedrożności kanalików łzowych, nieprawidłowego ukształtowania powiek, zapalenia w obrębie gałki ocznej, podrażnienia oczu przez wchodzącą do nich sierść, drobinki piasku lub alergeny takie jak pyłki traw (Maggs i in., 2017). Wyeliminowanie problemu rdzawych przebarwień wokół oczu powinno polegać na zdiagnozowaniu przyczyny nadmiernego łzawienia i wdrożenie odpowiedniego leczenia lub regularnych zabiegów higienicznych.

Tego typu zmiany w wybarwieniu sierści u białych psów postrzegane są przez wielu hodowców i opiekunów psów jako skutek alergii pokarmowej, o którą obwinia się najczęściej kurczaka i zboża.

Wśród pokarmów najczęściej wywołujących reakcje alergiczne u psów znajdują się jednak nie tylko kurczak i zboża, ale także inne źródła białka (najczęściej zwierzęcego) takie jak wołowina, nabiał, jaja i ryby. W tym miejscu warto podkreślić, że prawdziwa alergia pokarmowa występuje dosyć rzadko, jednak dosyć powszechne jest pochopne i często błędne interpretowanie problemów, takich jak np. świąd, jako objawu alergii na pokarm. Tymczasem przyczyną drapania się u psa może być wiele różnych czynników zupełnie niezwiązanych z dietą, takich jak: linienie (etap wymiany włosa), emocje (po spacerze czy treningu), pojedynczym ukąszeniu pchły (mimo zabezpieczenia). W przypadku podejrzenia u psa alergii pokarmowej najskuteczniejszą metodą diagnostyczną jest przeprowadzenie diety eliminacyjnej. Jedynie wyeliminowanie z diety zwierzęcia kurczaka czy zbóż może nie przynieść pożądanego efektu.

Gdy objawem uczulenia jest świąd – prowokuje on zwierzę do częstego lizania skóry, przede wszystkim na łapach, co sprzyja namnażaniu się bakterii. Reakcja alergiczna na składniki pokarmu może być przyczyną stanów zapalnych w obrębie oczu, ich podrażnienia i w efekcie nadmiernej produkcji łez prowadzącej do powstawania rdzawych „zacieków” pod oczami.

Podawana psu dieta powinna przede wszystkim być zbilansowana, odpowiadać indywidualnym potrzebom zwierzęcia i być dostosowana do jego wieku, poziomu aktywności i stanu zdrowotnego.

W przypadku białych psów, które mają skłonność do wybarwiania się (pod kątem genetycznym jak i indywidualnym) można pokusić się o podanie pokarmu o obniżonym poziomie miedzi oraz tyrozyny i fenyloalaniny. Zjawisko to nie jest jeszcze dobrze poznane i jedynie na podstawie badania Watsona i in. (2017) można wnioskować, że karma o podwyższonym poziomie tych składników (2,89 mg miedzi/1000 kcal i 4,82 g fenyloalaniny i tyrozyny/1000 kcal) wpływa na przebarwienie sierści u białych psów. Psy otrzymujące dietę niższej zawartości tych aminokwasów i pierwiastka (zbliżonej do rekomendowanego minimum) nie wykazały zmian w pigmentacji sierści. Minimalne zapotrzebowanie na miedź u dorosłych psów wynosi 1,8 mg/1000 kcal, na fenyloalaninę + tyrozynę 2,23 g/1000 kcal.

Całkowity poziom miedzi w produkcie można sprawdzić na etykiecie. Natomiast informacje dotyczące profilu aminokwasowego są często niedostępne dla konsumentów, ponieważ producenci karm dla zwierząt domowych nie mają obowiązku umieszczania ich na opakowaniu.

Należy także pamiętać, że takie zmiany wymagają czasu i pierwsze efekty stosowania nowej diety możemy obserwować najwcześniej po 16 tygodniach (po wymianie włosa).

W takich stanach fizjologicznych jak intensywny wzrost czy okres reprodukcji konieczne jest zwrócenie uwagi dostarczenia odpowiedniej ilości składników odżywczych, a wybarwienie sierści jest kwestią drugorzędną w tak wymagających etapach życia.

• Maggs, David, Paul Miller, and Ron Ofri. Slatter's Fundamentals of Veterinary Ophthalmology E-Book. Elsevier Health Sciences, 2017.


• HELPER, Lloyd C. "The Tear Film in the Dog Causes and Treatment of Diseases Associated with Overproduction and Underproduction of Tears." Animal Eye Research 15.1-2 (1996): 1-2_5.


• Maggs, David, Paul Miller, and Ron Ofri. Slatter's Fundamentals of Veterinary Ophthalmology E-Book. Elsevier Health Sciences, 2017.


• Krohne, Sheryl G. "Medial Canthus Syndrome in Dogs–Chronic Tearing, Pigment, Medial Entropion, and Trichiasis." (2008).


• Watson, Adrian, et al. "Increased dietary intake of tyrosine upregulates melanin deposition in the hair of adult black-coated dogs." Animal Nutrition 4.4 (2018): 422-428.


• Watson, Adrian, et al. "Nutritional components can influence hair coat colouration in white dogs." Journal of Applied Animal Nutrition 5 (2017).