Lęk separacyjny u psa - poradnik przetrwania dla opiekunów

Grupa problemów separacyjnych zawiera w sobie oczywiście problem lęku przed rozstaniem z opiekunem, ale nie zawsze fakt, że pies wyje lub niszczy przedmioty świadczy o lęku separacyjnym. Często powodem nieodpowiedniego zachowania psiaka podczas naszej nieobecności jest – kolokwialnie mówiąc – nuda. Przez słowo „nuda” rozumiem tu szereg niezaspokojonych potrzeb psa, m.in. potrzebę eksploracji terenu czy potrzebę pracy umysłowej, fizycznej lub węchowej. Innym powodem takiego zachowania może być zbyt duża potrzeba kontroli opiekuna.

• Psy ras towarzyszących (np. maltańczyki, buldożki francuskie, papillony), których rolą jest towarzyszenie człowiekowi. Kiedy opuszczamy takiego psiaka, jego naturalne zadanie zostaje mu odebrane.
• Psy zbyt wcześnie zabrane od matki (w wieku młodszym niż 8-9 tygodni), których matka nie zdążyła wystarczająco nauczyć samodzielności.
• Psy porzucone, które nie miały domu (np. psy adoptowane ze schronisk, zabrane z ulicy), które pragną być ze swoim opiekunem 24h/dobę i – niestety – zbyt mocno się do niego przywiązują.
• Psy lockdown'u, czyli te psiaki, które kupiliśmy/adoptowaliśmy podczas pracy zdalnej lub wtedy, kiedy byliśmy cały czas w domu.
• Psy, które nie mają zaspokojonych podstawowych potrzeb (brak długich spacerów, brak treningów, brak wyciszania, brak zmęczenia fizycznego oraz umysłowego).

Jeśli jesteśmy w domu przez większość doby, zawsze dostępni dla psiaka, zawsze gotowi na głaskanie, zabawę, dawanie mu uwagi i reagujemy na każde jego zachowanie – pies przyzwyczaja się do tego. Kiedy nagle musimy opuścić dom, zostawiając go samego, jest to dla niego niezrozumiałe, wywołuje strach, niepokój, a w konsekwencji frustrację.

Jeśli nasz pies był zbyt wcześnie zabrany od matki – nie umie funkcjonować sam – musimy go tego nauczyć. Nam wydaje się, że psiaki mają wrodzone umiejętności funkcjonowania w naszym, ludzkim świecie. Niestety, nie zawsze tak jest.

Pies, który został kiedyś porzucony, chciałby za wszelką cenę być z nami cały czas. My – chcąc zrekompensować mu wcześniejsze niezbyt dobre życie – pozwalamy mu na towarzyszenie nam na każdym kroku, często wybaczamy wszystkie błędy. W ten sposób pies przyzwyczaja się do tego i często dochodzi do prób kontrolowania nas. Pies zaczyna chodzić za nami krok w krok, sprawdzać co i kiedy robimy. Na dalszym etapie kontroli dochodzi do tego, że pies tak bardzo nie umie poradzić sobie z brakiem naszej uwagi, że zaczyna np. niszczyć nasze przedmioty, kiedy mu jej nie dajemy.

Jeśli nasz pies nie ma zapewnionych długich spacerów, pracy umysłowej, węchowej, fizycznej oraz nie umie odpoczywać i wyciszać się – będzie szukał „rozrywki” w domu, a jeśli jej nie znajdzie – zrodzi się frustracja, którą najłatwiej wyładować na naszych meblach, butach czy listwach przypodłogowych...

Najlepiej kupić kamerkę domową i nagrać zachowanie. Jeśli pies na co dzień chodzi za nami krok w krok, frustruje się, kiedy zaczynamy przygotowywać się do wyjścia, a frustracja nasila się dodatkowo, kiedy wyjdziemy – prawdopodobnie mamy do czynienia z problemem lęku separacyjnego lub problemem spowodowanym nadmierną kontrolą ze strony psa.

Jeśli natomiast pies podczas naszych przygotowań do wyjścia oraz zaraz po wyjściu pozostawiony sam w domu zachowuje się spokojnie, a dopiero po jakimś czasie zaczyna szczekać, wyć lub niszczyć przedmioty – zazwyczaj świadczy to o braku zaspokojonych potrzeb (spacery, praca, wyciszanie).

Niezależnie od tego, jaka jest przyczyna nieprawidłowego zachowania Twojego pupila podczas Twojej nieobecności, możesz pomóc jemu i sobie.

• Naucz swojego psa zostawać samemu; zacznij od wychodzenia do łazienki, sypialni czy kuchni (oczywiście bez niego) na krótkie chwile, stopniowo wydłużając ich czas. Możesz zostawić mu coś fajnego do zrobienia (np. konga wypełnionego jedzeniem lub matę węchową z pysznymi przysmakami).
• Ustal sesje zabawy z psem tak, abyś to Ty decydował, kiedy jest czas dla niego, a kiedy dla Ciebie.
• Jeśli pracujesz w domu – zamykaj się na czas pracy w swoim domowym biurze.
• Zwiększ swojemu psu codzienną dawkę aktywności: wydłuż spacer, zacznij trening nowych poleceń, przygotuj zabawy w znajdowanie smakołyków po zapachu, kup zabawki funkcyjne (kong, lickmata, mata węchowa, kula smakula).
• Zapewnij psiakowi bezpieczne legowisko, w którym może spokojnie odpoczywać. Niech będzie ono w spokojnym miejscu, gdzie mało dzieje się w ciągu dnia.
• Wyciszaj psa przed zostawieniem go w domu bez Ciebie: aktywności wyciszające to np. żucie gryzaka naturalnego (suszona skóra, królicze ucho), wylizywanie maty lub konga, węszenie w macie węchowej.
• Zmniejsz swoje emocje, kiedy witasz się ze swoim psem. Im więcej jest emocji związanych z powitaniem, tym więcej będzie ich przy pożegnaniu.
• Kup suplementy uspokajające, które pomogą wyciszyć się twojemu psu i zapaść w głębszy sen, kiedy odpoczywa.

Jak widzisz, jest wiele przyczyn problemów separacyjnych, ale też wiele dostępnych rozwiązań. Sposób pracy z nieprawidłowym zachowaniem psa podczas naszej nieobecności zależy często od jego przyczyny. Wiedząc, co powoduje problem, możesz wdrożyć odpowiedni rodzaj pracy.

Powodzenia!